نصب گیت در اوبونتو – راهنمای سریع و جامع

در این راهنما، به ۲ روش مختلف برای نحوه پیکربندی و نصب گیت در اوبونتو سرور می‌پردازیم. ابتدا نصب گیت روی اوبونتو از طریق مدیر بسته داخلی سیستم را بررسی می‌کنیم و سپس به نصب گیت در اوبونتو به‌وسیله سورس (کُدِ منبع) خواهیم پرداخت.

مقدمه

استفاده از سیستم‌های کنترل نسخه مانند گیت (Git)، برای پیاده‌سازی بهترین روش‌های توسعه نرم‌افزارهای مُدرن ضروری است. نسخه‌بندی (Versioning) به ما اجازه می‌دهد تا وضعیت نرم‌افزار خود را در سطح سورس ره‌گیری و پیگیری کنیم.

می‌توانیم تغییرات را دنبال کنیم، به مراحل قبلی برگردیم و شاخه‌های (Branch) جدیدی را برای ایجاد نسخه‌های مختلف از فایل‌ها و پوشه‌ها بسازیم. فایل‌های بسیاری از پروژه‌های نرم‌افزاری در مخازن گیت نگهداری می‌شوند و پلتفرم‌هایی مانند گیت‌هاب، گیت‌لب و بیت‌باکت به اشتراک‌گذاری و همکاری در پروژه‌های توسعه نرم‌افزار کمک می‌کنند.

پیش‌نیازهای نصب گیت در اوبونتو

برای نصب گیت در اوبونتو ما به سرور اوبونتو با حساب کاربری غیرِ روت (non-root) نیاز داریم که دسترسی سوپریوزر دارد. برای راه‌اندازی این مورد، می‌توان از یک راهنمای تنظیمات اولیه سرور لینوکس اوبونتو استفاده کرد.

نصب گیت در اوبونتو با پکیج‌های پیش‌فرض

اگر بخواهیم سریعاً گیت را راه‌اندازی کنیم، نسخه پایدار و پرکاربرد را ترجیح می‌دهیم یا به جدیدترین امکانات نیاز نداریم، نصب با بسته‌های پیش‌فرض بهترین گزینه است. اگر به دنبال آخرین نسخه هستید، باید به بخش نصب از طریق سورس بروید تا بتوانید نسخه مورد نظر خود را انتخاب کنید. احتمال دارد گیت از قبل روی سرور اوبونتوی ما نصب شده باشد. می‌توانیم این موضوع را با دستور زیر بررسی کنیم:

git --version

اگر خروجی مشابه زیر دریافت کردیم، یعنی گیت از قبل نصب شده است:

Output
git version 2.25.1

در این صورت، اگر نسخه گیت قدیمی باشد، ممکن است نیاز به بروزرسانی آن داشته باشیم و سپس می‌توانیم به انجام تنظیمات Git بپردازیم که در بخش‌های بعدی این نوشته شرح داده شده است. حالا برای نصب گیت روی اوبونتو، ابتدا با استفاده از ابزارهای مدیریت بسته apt، فهرست بسته‌های محلی خود را به‌روز می‌کنیم:

sudo apt update

پس از اتمام بروزرسانی، می‌توانیم نصب گیت در اوبونتو را انجام دهیم:

sudo apt install git

می‌توانیم با اجرای دستور زیر و بررسی خروجی مربوطه، از نصب صحیح گیت اطمینان حاصل کنیم:

git --version

خروجی:

Output
git version 2.45.2

حالا که گیت با موفقیت نصب شده، می‌توانیم به بخش «تنظیمات گیت» در این آموزش مراجعه کنیم تا تنظیمات لازم را انجام بدهیم.

آموزش نصب گیت روی اوبونتو از طریق سورس

اگر به دنبال روشی انعطاف‌پذیرتر برای نصب گیت هستید، ممکن است بخواهید نرم‌افزار را از سورس کامپایل کنید که در این بخش به آن می‌پردازیم. این روش زمان بیشتری می‌برد و از طریق پکیج منیجر مدیریت نمی‌شود، اما به شما امکان می‌دهد تا آخرین نسخه را دانلود کنید و اگر مایل به سفارشی‌سازی هستید، کنترل بیشتری روی گزینه‌های مورد نظر خواهید داشت. ابتدا نسخه فعلی گیت نصب شده روی سرور را بررسی کنید:

git --version

اگر گیت نصب شده باشد، خروجی مشابه زیر را دریافت خواهید کرد:

Output
git version 2.25.1

قبل از شروع، باید نرم‌افزارهایی را نصب کنید که گیت به آن‌ها وابستگی دارد. همه این‌ها در مخازن پیش‌فرض موجود هستند، پس می‌توانیم فهرست پکیج‌های محلی را به‌روز کرده و سپس بسته‌های مربوطه را نصب کنیم:

sudo apt update
sudo apt install libz-dev libssl-dev libcurl4-gnutls-dev libexpat1-dev gettext cmake gcc

پس از نصب وابستگی‌های لازم، پوشه‌ای موقت ایجاد کرده و وارد آن شوید. اینجا جایی است که فایل فشرده گیت یا به اصطلاح «tarball» گیت را دانلود خواهیم کرد:

mkdir tmp
cd /tmp

از وب‌سایت پروژه گیت [+]، می‌توانیم به صفحه فهرست فایل‌های فشرده موجود در [+] برویم و نسخه مورد نظرمان را دانلود کنیم. در زمان نگارش این متن، آخرین نسخه ۲.۹.۵ است، پس ما آن را برای نمایش دانلود می‌کنیم. از curl استفاده می‌کنیم و فایل دانلود شده را git.tar.gz می‌نامیم:

curl -o git.tar.gz https://mirrors.edge.kernel.org/pub/software/scm/git/git-2.26.2.tar.gz

فایل را از حالت فشرده خارج می‌کنیم:

tar -zxf git.tar.gz

سپس وارد پوشه جدید گیت می‌شویم:

cd git-*

حالا می‌توانیم پکیج را بسازیم و با تایپ این ۲ دستور آن را نصب کنیم:

make prefix=/usr/local all
sudo make prefix=/usr/local install

اکنون، پراسس shell را جایگزین می‌کنیم تا نسخه گیتی که همین الان نصب کردیم استفاده شود:

exec bash

با تکمیل این مراحل، می‌توانیم با بررسی نسخه، از موفقیت نصب گیت در اوبونتو مطمئن شویم:

git --version

خروجی:

Output
git version 2.26.2

حالا که گیت با موفقیت نصب شده، می‌توانیم تنظیمات مورد نیاز را هم انجام بدهیم.

به‌روزرسانی گیت در اوبونتو

قبل از تنظیم گیت، باید اطمینان حاصل کنیم که از آخرین نسخه پایدار استفاده می‌کنیم، چون نسخه‌ها می‌توانند به سرعت قدیمی شوند. برای به‌روزرسانی گیت در اوبونتو، ابتدا فهرست بسته‌های یا همان پکیج‌های خود را بروز می‌کنیم:

sudo apt update

حالا گیت را به‌روزرسانی کنید:

sudo apt install git

در نهایت، بررسی کنید که آخرین نسخه پایدار گیت را نصب دارید:

git --version

تنظیمات گیت پس از نصب در اوبونتو

پس از موفقیت در نصب نسخه گیت مورد نظرمان، باید گیت را پیکربندی و کانفیگ کنیم تا کامیت مسیج‌هایی که ایجاد می‌کنیم حاوی اطلاعات صحیح مورد نظر ما باشند فرایند ساخت پروژه نرم‌افزاری ما تا حد امکان تسهیل شود.

پیکربندی را می‌توان با استفاده از دستور git config انجام داد. به‌طور خاص، ما باید نام و آدرس ایمیل خود را ارائه دهیم، زیرا گیت این اطلاعات را در هر کامیتی که انجام می‌دهیم، جاسازی می‌کند. می‌توانیم این اطلاعات را با وارد کردن دستورات زیر اضافه کنیم:

git config --global user.name "Your Name"
git config --global user.email "youremail@domain.com"

می‌توانیم تمام موارد کانفیگ که تنظیم شده‌اند را با تایپ دستور زیر نمایش دهیم:

git config --list

خروجی:

Output
user.name=Your Name
user.email=youremail@domain.com
...

اطلاعاتی که وارد می‌کنیم در فایل پیکربندی گیت ذخیره می‌شود، که می‌توانیم به صورت اختیاری آن را با یک ویرایشگر متن به انتخاب خودمان ویرایش کنیم (ما از نانو استفاده می‌کنیم):

nano ~/.gitconfig

محتوای فایل کانفیگ:

[user]
  name = Your Name
  email = youremail@domain.com

برای خروج از ویرایشگر متن، CTRL و X، سپس Y و در نهایت ENTER را می‌زنیم. گزینه‌های بسیار زیاد دیگری هم وجود دارد که می‌توانیم تنظیم کنیم، اما این ۲ مورد، ضروری‌ترین مواردی هستند که نیاز داریم. اگر این مرحله را نادیده بگیرید، احتمالاً هنگام کامیت در گیت هشدارهایی خواهید دید. این باعث می‌شود کار بیشتری برای شما ایجاد شود، زیرا سپس باید کامیت‌هایی را که انجام داده‌اید با اطلاعات صحیح اصلاح کنید.

جمع‌بندی

در این مقاله روش‌های مختلف پیکربندی و نصب گیت در اوبونتو سرور را بررسی کردیم و یاد گرفتیم. ۲ روش اصلی نصب شامل استفاده از مدیر بسته داخلی (apt) و نصب از طریق کد منبع (سورس) بود. پس از نصب، بر اهمیت به‌روزرسانی گیت و انجام تنظیمات اولیه مانند تعیین نام و ایمیل کاربر تأکید شد. این مراحل برای استفاده صحیح و کارآمد از گیت در پروژه‌های نرم‌افزاری ضروری هستند و به توسعه‌دهندگان کمک می‌کنند تا از مزایای کامل این سیستم کنترل نسخه بهره‌مند شوند.