گیت‌هاب چیست؟

گیت‌هاب (GitHub) پلتفرمی برای توسعه نرم‌ افزار به‌صورت آنلاین است که توسعه‌‌دهندگان می‌توانند از آن برای ذخیره‌سازی، ردیابی و همکاری در پروژه‌های  نرم‌ افزاری با دیگر توسعه‌‌دهندگان و برنامه‌‌نویسان در سرتاسر جهان استفاده کنند. گیت‌هاب پلتفرمی است که تمام افرادی که در دنیای برنامه‌نویسی، طراحی سایت و افزونه‌ها فعالیت می‌کنند حداقل یک بار نام آن را شنیده‌اند. در ادامه این مقاله بیشتر با گیت‌هاب، قابلیت‌ها، مزایای آن آشنا خواهیم شد. همراه ما باشید:

گیت‌ هاب چیست؟

گیت هاب GitHub از ترکیب دو کلمه git و hub تشکیل شده است. این پلتفرم نه‌تنها ابزارهای فنی زیادی در اختیار برنامه‌نویسان قرار می‌دهد، بلکه همچون یک شبکه اجتماعی، همه‌ برنامه‌نویسان مختلف را در سرتاسر جهان در کنار هم قرار داده‌است تا بتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، تیم‌سازی کنند و روی پروژه های مختلف فعالیت کنند.

گیت‌ هاب را می‌توان به شکل‌های مختلفی تعریف کرد. در نگاه اول و به‌صورت کلی می‌توان گیت‌هاب را به‌عنوان بزرگترین هاست و میزبان برای پروژه‌های ایجاد شده توسط git تعریف کرد. اگر بخواهیم ساده‌تر بگوییم، گیت‌ هاب یک سیستم مدیریت پروژه، نسخه‌بندی کد و همچنین شبکه‌ای اجتماعی برای برنامه‌نویسان است . این شبکه به عنوان بزرگترین منبع برای ذخیره‌سازی کارهایی است که به صورت مشترک ایجاد شده است.

گیت چیست؟

گیت git درواقع یک سیستم version control است که توسط خالق لینوکس در سال ۲۰۰۵ ساخته شد . گیت نیز مانند لینوکس برنامه‌ای متن‌باز است. این سیستم همانند version control یا vcهای دیگر،  برای مدیریت و ردیابی تغییرات ایجاد شده در کدها استفاده می‌شود . البته از گیت می‌توان برای مدیریت و ردیابی ‌تغییرات نسخه‌های مختلف فایل‌های غیرکدی هم استفاده کرد.  اما اغلب برای ردیابی‌ فایل‌های کد استفاده می‌شود و به همین سبب است که پرکاربردترین سیستم کنترل نسخه در توسعه نرم‌افزار به شمار می‌رود.

برای درک بهتر گیت بهتر است به دیگر نرم‌افزارهایی که برای کنترل نسخه استفاده کرده‌اید فکر کنید. نرم‌افزارهایی مانند google docs که یک نوع ابزار version hisory دارند و هرکسی می تواند در هر زمانی که می‌خواهد تغییراتی را در سند اعمال کند و یا تغییرات دیگر افراد را نیز مشاهده کند. از سوی دیگر، کنترل نسخه پیشرفته برای پروژه‌های نرم‌افزاری به‌ویژه‌ پروژه‌هایی که به‌صورت مشارکتی انجام می‌شود امری بسیاری ضروری است. توسعه‌دهندگان نیاز دارند در زمان ساخت یک نرم افزار کدهای مختلف را برای اضافه کردن ویژگی‌های مختلف و رفع باگ‌های آن به‌صورت مداوم به‌روزرسانی و اصلاح کنند . چراکه هر ایرادی می‌تواند در نهایت روی کاربران تاثیر بگذارد و تغییر دادن کد به‌صورت مستقیم در کد منبع منطقی نیست. پس آن‌ها روی کدهای کپی شده از کدهای اصلی کار می‌کنند تا بعد از انجام تست کامل کد و تغییرات لازم، کد مربوطه به codebase اصلی اضافه شود.

در همین راستا، git ساخته شد و حالا توسعه‌دهندگان هر زمان که نیاز به تغییری در نرم‌افزار ساخته شده دارند، می‌توانند نسخه‌ای کپی شده از کدمنبع را در محل دخیره‌سازی اصلی در سیستم لوکال و محلی خود دانلود کرده و اصلاحات را به‌جای نسخه منبع، بر نسخه کپی خود اعمال کنند. در این زمان git تمامی تغییرات انجام شده را ردیابی می‌کنند و همه نسخه‌های قبلی را نیز به‌عنوان پشتیبان ذخیره می‌کند.

ویژگی‌های گیت‌ هاب

مزایای گیت هاب برای هر کدنویسی متعدد و متفاوت است. این پلتفرم محبوب آنقدر دلایل مختلف برای استفاده برنامه‌نویسان ایجاد کرده است که کمتر کدنویسی می توانند دست رد به استفاده از ان بزند.. اما شاید مهم‌ترین دلیلی که تمامی کدنویسان و توسعه‌دهندگان را در سرتاسر جهان ترغیب می‌کند  تا از گیت‌ هاب استفاده کنند این است که در این پلتفرم امکان همکاری  با توسعه‌دهندگان سرتاسر دنیا و مشارکت در پروژه‌های مختلف وجود دارد. همچنین امکان تست و کنترل نسخه آنقدر جذاب است که همانطور که پیش‌تر گفتیم کمتر کدنویسی می‌تواند از آن روبرگرداند.

گیت‌ هاب علاوه بر ردیابی کدها، شبکه‌ایست که باعث می‌شود برنامه‌نویسان از سرتاسر جهان در کنار یکدیگر قرار بگیرند. این شرایط می‌تواند باعث ایجاد امکان یادگیری مباحث جدید و زبان‌های برنامه‌نویسی برای افراد مختلف باشد. در کنار این ویژگی‌ها گیت‌ هاب خصوصیات متنوع دیگری دارد که بیشتر مربوط به گیت و متمایز بودن سیستم version control آن است . در ادامه از بین ویژگی متعدد این پلتفرم چند ویژگی این پلتفرم را با هم بررسی می‌کنیم :

Repository

این کلمه که در فارسی به عنوان منبع یا مخزن استفاده می‌شود و به‌صورت رایج Repo هم گفته می‌شود به این قابلیت گیت هاب اشاره می‌کند که این پلتفرم مخزنی از تمام فایل‌های یک پروژه است . درواقع کدنویسان با ذخیره کردن کدهای تمام پروژه‌های خود در این مخزن بزرگ، مشارکت و دسترسی منحصر‌به‌فرد را تنها با استفاده از یک URL به‌راحتی ایجاد می‌کنند. در این پلتفرم از همان ابتدای شکل‌گیری شالوده اصلی هر پروژه تمامی تغییرات و آپدیت‌ها در Repo وجود دارد و قابل مشاهده است.

Forking a Repo

معنای لغوی forking انشعاب است پس این ویژگی به انشعاب Repoهای مختلف اشاره می کند. برای توضیح بهتر این ويژگی بهتر است به مثالی که در ادامه ذکر خواهد شد توجه کنید:

مثلا تصور کنید که شما تصمیم می‌گیرید بر روی روند گیم‌پلی اصلی و صفحه نمایش کار کنید. با همکار خود نیز توافق می‌کنید که او بر صفحات تنظیمات تمرکز کند. در این حالت، برای اینکه هردوی شما بنوانید تغییرات خود را به‌صورت هم‌زمان ، بی‌انکه نیاز به دخالت در کار یکدیگر باشد انجام دهید بهترین تصمیم ایجاد یک شاخه یا محدوده توسعه جداگانه است تا هم‌تیمی و همکار شما بتواند هم‌زمان با شما در شاخه دیگر به کار خود ادامه دهد. در نهایت بعد از اتمام کار هم‌تیمی شما این امکان نیز وجود دارد که او برای ترکیب کار خودش با کار شما یک Pull Request ارائه کند و بعد از تایید شما کدها و شاخه‌های شما با یکدیگر ادغام شود.

علاوه بر این، همانطور که گفتیم افراد دیگری نیز می‌توانند مخزن بازی شما را مشاهده کنند. طبیعتا ممکن است دیگران پیشنهادات و ایده‌های دیگری برای اضافه کردن حالت بازی چندنفره داشته باشند. در این شرایط هر فرد می‌تواند از مخزن شما کپی‌ای بسازد و بعد از آن ویژگی‌های جدید و ایده‌های پیشنهادی خود را روی آن اعمال کند. در نهایت باز می‌تواند با ارسال یک Pull Request به شما و تایید آن این مخزن نیز با مخزن شما ادغام شده و تغییرات انجام شده در بازی ساخته شده اعمال شود.

Social Networking

این ویژگی اگرچه ساده به نظر می‌رسد اما یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های گیت هاب برای برنامه‌نویسان سرتاسر دنیا محسوب می‌شود. در این پلتفرم تمامی کاربران پروفایل‌هایی برای نمایش پروژه‌ها، فعالیت‌ها و همکاری‌های خود در این سایت دارند و می‌توانند فعالیت‌های دیگر افراد را در این پلتفرم مشاهده کنند.

گیت هاب درواقع نقش ارتباط دهنده میان برنامه‌نویسان را دارند. چرا که باعث می‌شود توسعه‌دهندگان به جست‌وجوی انواع پروژه‌های متن‌باز باشند و در آن‌ها مشارکت کنند. در حالی‌ که حتی نیازی به ارسال ایمیل یا استفاده از راه‌های ارتباطی مشابه برای برقراری ارتباط با  صاحبان پروژه‌های بزرگ ندارند و می‌توانند از طریق یک Pull Request درخواست مشارکت خود را با صاحب پروژه مطرح کرده و در صورت پذیرش یک همکاری جدید را رقم بزنند.

شاید بد نباشد که بدانید که بنابر ادعای خود گیت هاب بیش از ۶۵ میلیون برنامه‌نویس، ۳ میلیون سازمان  کوچک و بزرگ و ۷۲ درصد از شرکت‌های لیست Fortune 500 در این سایت حضور دارند. پس طبیعی است که نقش ارتباطی این سایت بسیار پررنگ‌تر از آنچه تصور می‌شود ، باشد.

مخازن خصوصی

ممکن است با خواندن ویژگی‌های گیت هاب این سوال برای شما پیش آمده باشد که اگر همه چیز این پلتفرم رایگان و متن‌باز است، پس این سایت چطور کسب درآمد می‌کند؟

برای پاسخ به این سوال لازم است با ویژگی‌ مخازن خصوصی گیت هاب بیشتر آشنا شوید. درواقع، همه کدها در این پلتفرم به‌صورت رایگان و قابل مشاهده برای همه نیست. گیت هاب به تیم‌ها این امکان را می‌دهد که با پرداخت هزینه، بتوانند در بستر گیت‌ هاب همکاری کنند بدون آنکه کسی بتواند کدهای آن‌ها را ببینید . علاوه بر این، Github راه‌حل‌های سازمانی متنوعی برای مجهز کردن سازمان‌ها به ابزارهای همکاری ارائه می‌دهد.

چرا باید از Github استفاده کنیم؟

در بخش قبل از ویژگی‌های مختلف گیت‌هاب بسیار صحبت کردیم. در ادامه می‌خواهیم با مزیت‌هایی که ممکن است شما را قانع کند تا از این پلتفرم استفاده کنید صحبت کنیم. همراه ما باشید

پیشرفت مهارت کدنویسی

Github شبکه‌ای است اجتماعی که بخش بزرگی از جامعه برنامه‌نویسان در سراسر جهان به‌صورت مستمر از آن استفاده می‌کنند.  در این پلتفرم می‌توان با کمک قابلیت‌هایی همچون Pull Request ایرادات کار خود را توسط دیگر برنامه‌نویسان پیدا کرده و به این شکل مهارت برنامه‌نویسی و کدنویسی خود را ارتقا دهند.

امنیت بالا با مخازن خصوصی

هرچند که ماهیت Github متن‌باز بودن و رایگان بودن است. اما این پلتفرم حواسش به امنیت اطلاعات کاربران خود هست . پس صاحبان پروژه‌های مختلف می‌توانند با اسنفاده از Github Repository کدهای خود را در فضای دور از دسترس عموم نگهداری کنند. و تنها به افرادی اجازه دسترسی به این کدها را بدهند که مجوز لازم را داشته باشند.

آسان بودن مدیریت پروژه‌های مختلف

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که در یک پروژه مشارکتی مهم است ، ایجاد فضای ساده و موثر برای مدیریت پروژه‌های برنامه‌نویسی است. Github فضایی است که به مدیران پروژه‌ها کمک می‌کند تا همه توسعه‌دهندگان را دور هم جمع کند تا به تبادل نظر حول بخش‌های مختلف کار بپردازند.

میزبانی مناسب کدها

همانطور که گفتیم تعداد بسیار بالایی Repo در گیت‌هاب وجود دارد که هرکدام از آن‌ها ابزارهای مناسب برای میزبانی و انتشار کدها را در اختیار توسعه دهندگان خود قرار می‌دهند. تصور کنید اگر قرار بود این میزبان توان پاسخگوی به این همه مهمان را نداشته باشد! در این حالت قطعا فاجعه‌ای رخ می‌داد. اما Github میزبانی است که به‌خوبی از تمامی کدها در محل مناسب محافظت می‌کند.

شناسایی کدهای مخرب و اطمینان از عدم مخرب بودن‌ آن‌ها

این مهم است که کدهای مخرب سریعا شناسایی شود و گیت‌هاب نیز ابزاراها و برنامه‌هایی برای شناسایی مخرب بودن کدها دارد . این ويژگی باعث می‌شود امنیت این پلتفرم بالا برود و هکرها از تکثیر بدافزارها و باج‌افزارهای خود ناتوان باشند.

جمع‌بندی